Παράλληλα με τις γενιές τους

Οι άνθρωποι ύψωσαν τη νύχτα.

Η νύχτα, λένε, έχει όσα πρόσωπα της δίνεις∙ ακόμη κι αυτή η κοινοτοπία, όμως, δεν θα πρέπει να παραπείθει για τα πραγματικά της κίνητρα. Η νύχτα είναι τρομερή: χιλιετίες ανθρωπότητας έχουν ως βασικό τους μέλημα να την εξευμενίσουν. Η επιθυμία της ανθρώπινης τεχνολογικής εξέλιξης είναι συνώνυμη με την επιθυμία του μικρού παιδιού να μένει λίγο η πόρτα του δωματίου ανοιχτή έτσι ώστε να μπαίνει λίγο φως απ’ τον διάδρομο. Ακόμη και η έκφραση «δουλεύω νύχτα» υποδηλώνει, πρωτίστως, τον κίνδυνο του να κινείσαι εκτός ασφάλειας της οικίας – και του τυπικού ωραρίου – κατά το χρονικό διάστημα αυτό. Η αποστροφή προς τους «ανθρώπους της νύχτας» πάντοτε εμπεριέχει ψήγματα υπόγειου θαυμασμού τους, που ζούνε σ’ έναν ανάποδο, σκοτεινό και απρόβλεπτο κόσμο απ’ ότι εμείς. Η αποστροφή, συχνά, δεν είναι παρά απότοκος της εκλογίκευσης∙ κι η εκλογίκευση, ακόμη συχνότερα, δεν είναι παρά το προϊόν του δέους προς το άγνωστο, το κρυμμένο.

Ποτέ δεν θα μάθουμε ποιος χάλκεψε τη λέξη

Για το διάστημα της σκιάς

Που χωρίζει τις δυο χαραυγές ∙

Ποτέ δεν θα μάθουμε ποιο αιώνα υπολογίστηκε

Ο χώρος των αστεριών.

Άλλοι έφτιαξαν το μύθο.

How To Disappear Completely – Remnant (self released)

Παρ’ όλα αυτά, δεν θα πρέπει επίσης να παραβλέπεται το δημιουργικό σκέλος της εκλογίκευσης. Η λογοτεχνία και η μουσική, εξάλλου, αν δεν είναι άμεσα γεννήματα της νύχτας – όπως η πλάση ολόκληρη, σε πάρα πολλές κοσμογονίες – είναι σε κάθε περίπτωση γεμάτες νύχτα. Το Remnant, το πιο πρόσφατο ΕΡ των How To Disappear Completely, όπως και το αμέσως προηγούμενο του, το Somnia, είναι ταυτόχρονα και τα δύο: είναι γέννημα της νύχτας – η ηχογράφηση του έγινε ζωντανά κατά τη διάρκεια μιας και μόνο νύχτας –και έμπλεο νυχτερινού, ονειρικού δέους∙ όπως είναι επίσης γεμάτο από μελαγχολία, πράγμα που ίσως οφείλεται στην επιλογή της ηχογράφησης σε ανοικτή τοποθεσία. «Το μόνο που βλέπουμε από τ’ αστέρια δεν είναι παρά οι παλιές τους φωτογραφίες» είχε γράψει ο Alan Moore∙ και σίγουρα νιώθει κανείς μελαγχολία όταν υπό την απεραντοσύνη του έναστρου ουρανού, συνειδητοποιεί ότι σε κάποιο άλλο μέρος του απείρου, κι οι άνθρωποι αποτελούν εξίσου μια παλιά φωτογραφία που σταδιακά – μολονότι ανεπαίσθητα για τα ανθρώπινα μέτρα και σταθμά – χάνει τη λαμπρότητα της. Αυτό το αίσθημα οι How To Disappear Completely το αποδίδουν πολύ ωραία, και είναι πιο ισχυρό στο πρώτο-πρώτο κομμάτι του ΕΡ, το “Aeons”, και στο τελευταίο κομμάτι του, το “A Pause for the Fallen” – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα δύο ενδιάμεσα, και πιο μεγάλης διάρκειας κομμάτια του Remnant είναι λιγότερο μαγευτικά.

Samothrace – Live at Roadburn 2014 (Roadburn Records)

Οι Samothrace, απ’ την άλλη μεριά, μας επαναφέρουν στην πιο συνηθισμένη εικόνα που έχουμε για τη μουσική σε νυχτερινά συμφραζόμενα – ή απλά, μας δείχνουν ένα άλλο της πρόσωπο. Το Live at Roadburn 2014, όπως δηλώνει κι ο τίτλος του, είναι η ζωντανή ηχογράφηση της περσινής τους εμφάνισης στο εν λόγω φεστιβάλ του Άμστερνταμ. Αν μη τι άλλο, οι Samothrace αποδεικνύονται πειστικότατοι: ο ήχος είναι καθαρός, η εκτέλεση, με τα φωνητικά να είναι πιο αραιωμένα σε σχέση με τις στουντιακές τους ηχογραφήσεις,είναι ακριβέστατη και – παρ’ ότι ενδεχομένως να ακουστεί αντιφατικό, δεδομένου του doom/sludge που παίζουν – γεμάτη ενέργεια, με τα κιθαριστικά και σολιστικά περάσματα να αναδεικνύονται ακόμη περισσότερο, και να τονίζουν την προσωπικότητα του συγκροτήματος μέσα σ’ όλο τον doom άτλαντα των τελευταίων ετών. Ένα μειονέκτημα του ΕΡ είναι ότι, κατά τη γνώμη μου, αν αναλογιστεί κανείς οι Samothrace παίζουν ολόκληρο το Reverence To Stone, τον δίσκο που κυκλοφορήσανε το 2012 (και που αποτελείται από δυο μακροσκελή κομμάτια), θα μπορούσαν να βάλουν έστω ένα κομμάτι ακόμη από το Life’s Trade, τον πρώτο τους δίσκο, προκειμένου να υπάρχει μια ισορροπία για όσους έρχονται πρώτη φορά σε επαφή με το υλικό τους. Σε κάθε άλλη περίπτωση, πάντως, το ΕΡ τη δουλειά του την κάνει, τόσο για παλιούς, όσο και για νεότερους ακροατές.

Πέραν πάσης αμφιβολίας, αμφότερα τα Remnant και Live at Roadburn είναι δυο καμώματα της νύχτας που η μέρα δεν γελάει αντικρίζοντας τα. Εξάλλου, η νύχτα, πέραν κάθε τι άλλου, είναι πάντα ζωντανή και σε αέναη κινητικότητα.

Και να σκεφτείς πως δεν θα υπήρχε

Χωρίς αυτά τα τρυφερά όργανα, τα μάτια*.

ΑΤΜ

(* Αποσπάσματα από το ποίημα του Χ.Λ. Μπόρχες Ιστορία της Νύχτας, σε μετάφραση του Λεωνίδα Χρηστάκη, εκδόσεις Ιδεοτσέπη, 1985).