Η προσφυγιά, ο ξεριζωμός, η μετανάστευση είναι λέξεις που πέρα από το νόημα που εκφράζουν, κουβαλούν έντονο συναισθηματικό φορτίο. Το φευγιό από το σπίτι σου, από το μέρος που μεγάλωσες δεν συμβαίνει επειδή το αποφασίζεις ήρεμα και ωραία μια μέρα, αλλά αποτελεί μια αναγκαστική συνθήκη και μια απόφαση εξαιτίας της ανασφάλειας, του φόβου και της ανάγκης για επιβίωση. Ο φόβος αυτός υπάρχει, γιατί κάποιοι που καταλαμβάνουν θώκους εξουσίας θεωρούν πως, επειδή ανήκεις σε άλλη φυλή, σε άλλη εθνικότητα, σε άλλη κοινωνική ομάδα ή έχεις διαφορετικές πολιτικές απόψεις από τις επικρατούσες (με όποιον τρόπο κι αν επικράτησαν), δεν έχεις θέση στον τόπο αυτόν. Κι εσύ, ως ένας άνθρωπος του οποίου απειλείται η σωματική ακεραιότητα «αποφασίζεις» να φύγεις, για να καταφέρεις να επιβιώσεις σε έναν άλλον τόπο, μακρινό συνήθως, κάπου όπου απλά θες να νιώθεις ασφαλής.

Αρχίζει, έτσι, το μακρύ ταξίδι σου με διάσπαρτα εμπόδια σε όλη τη διαδρομή. Δεν τα ξέρεις, δεν έχουν άλλωστε προκαθορισμένη μορφή, είναι απρόσμενα και απροσδιόριστα, δύσκολα και, πολλές φορές,  χειρότερα από την πιο νοσηρή φαντασία.

Οι OP3 στο θεματικό τους νέο άλμπουμ διαπραγματεύονται ακριβώς αυτό το ζήτημα της προσφυγιάς έχοντας ως αφετηρία τη Σμύρνη, τη σημερινή Izmir που αποτελεί ένα σύμβολο του ξεριζωμού. Εφαλτήριο αποτελεί το 1922, αλλά στο SmyrnAe παρουσιάζεται η κατάσταση του πρόσφυγα που είναι ανεξάρτητη από τον τόπο καταγωγής, τα γεγονότα και το χρόνο. Τα στοιχεία που παραμένουν σταθερά είναι η ευαλωτότητα που διακρίνει τον πρόσφυγα, η αγωνία  για τον άγνωστο προορισμό, το άγνωστο παρόν και το ακόμα πιο άγνωστο μέλλον, η αμφιβολία και ο πόνος. Αυτά τα στοιχεία εξιστορούνται και παρουσιάζονται στα 12 τραγούδια του άλμπουμ.

Η μπάντα μας παρουσιάζει το ταξίδι αυτό χωρίς λόγια, αλλά με σημεία αναφοράς τα οποία αποτελούν οι τίτλοι των τραγουδιών. Το ταξίδι του εκδιωγμένου που ξεκινά από την “Anatoli”,  περνά μέσα από το “Pelagos” για να φτάσει στη “Mόria”- το χωριό στο νησί της Λέσβου, εκεί που δημιουργήθηκε ένα από τα πρώτα hot spots για τους πρόσφυγες κι εκεί που ο άνθρωπος θα είναι πάντα ένας “Xenos”. Το “SmyrnAe” , ως σημείο κορύφωσης και έντασης, με τη σπαρακτική και μελωδική φωνή, λίγο πριν σιγήσουν όλα με το “Epilogos”. Το άλμπουμ «ντύνεται» με μουσικά στοιχεία και ήχους της Ανατολής που αναδύονται και μέσα από τα μουσικά όργανα τη λύρα και τα κρουστά που αγκαλιάζουν τους ήχους του πιάνου και της κιθάρας. 

Έχοντας δουλέψει και συναναστραφεί πρόσφυγες και μετανάστες επί σειρά ετών, δεν μπορώ παρά να θεωρώ το συγκεκριμένο θέμα ιδιαίτερα σημαντικό. Γιατί η λέξη πρόσφυγας για μένα  έχει όνομα και πρόσωπα. Είναι η Σαχάρ, η Κοσάρ, ο Αλί Ρεζά, και τόσ@  άλλ@. Γιατί έχω ακούσει τις ιστορίες τους, έχω νιώσει τον πόνο τους και τις απώλειές τους. Κι αν δεν μπορείς να καταλάβεις πόσο δύσκολο είναι όλο αυτό το απερίγραπτο συναίσθημα αρκεί να σκεφτείς πως θα ένιωθες αν ήξερες πως δεν θα μπορέσεις να δεις ποτέ ξανά το σπίτι σου, να δεις το δέντρο που μεγάλωνε μαζί με σένα στην αυλή σου, να δεις το παγκάκι που έδωσες το πρώτο σου φιλί, ή την αγαπημένη σου γωνιά της πόλης, στα σοκάκια της οποίας άφησες τα μεγαλύτερα και τα πιο κρυφά σου όνειρα.

Ο Μπρεχτ φαντάζει -και είναι-  τόσο επίκαιρος:

“Λαθεμένο μού φαινόταν πάντα τ’ όνομα που μας δίναν: «Μετανάστες».

Θα πει, κείνοι που αφήσαν την πατρίδα τους. Εμείς, ωστόσο,

δε φύγαμε γιατί το θέλαμε, λεύτερα να διαλέξουμε μιαν άλλη γη. Ούτε

και σε μιαν άλλη χώρα μπήκαμε να μείνουμε για πάντα εκεί, αν γινόταν.

Εμείς φύγαμε στα κρυφά. Μας κυνηγήσαν, μας προγράψανε.

Κι η χώρα που μας δέχτηκε, σπίτι δε θα ‘ναι, μα εξορία…”



Sylvia Ioannou