Σε αρκετές περιπτώσεις, ένας παράγοντας που συνυπολογίζεται σε μια κριτική είναι αυτός της ιστορίας ενός συγκροτήματος ∙ η ιστορία δεν αφορά, ή τουλάχιστον δεν αφορά αποκλειστικά, την ηλικία ή τα χρόνια δραστηριότητας του συγκροτήματος, αλλά κυρίως την δισκογραφική του παραγωγή, το έργο που εκθέτει σε δημόσια ακρόαση και/ή θέα.

Οι Αυστραλοί The Necks βρίσκονται αισίως στο 30ο έτος της ζωής τους ως συγκρότημα, κι έχουν πίσω τους μεγάλη δισκογραφία – όχι τόσο εκτενή σε σχέση με άλλες μπάντες με την ίδια «ηλικία», αλλά αρκετή έτσι ώστε να μπορούμε κάλλιστα να θεωρήσουμε ότι είναι ένα καθιερωμένο, από δημιουργική σκοπιά, συγκρότημα. Η κριτική του πρόσφατου υλικού τους, που κυκλοφόρησε υπό τον τίτλο Unfold, αναπόφευκτα θα λάβει υπόψη του ότι δεν πρόκειται για μια δουλειά που προσπαθεί να προσεταιριστεί σύγχρονες μουσικές τάσεις, αλλά για μια δουλειά που εντάσσεται στην συνολική δισκογραφία της μπάντας, μια δουλειά που έρχεται ως συνέχεια, κι ως συνέπεια, της τριακονταετούς δημιουργικής της ιστορίας.

Το Unfold είναι ο 15ος στουντιακός δίσκος των The Necks, ή ο 20ος τους δίσκος όσον αφορά την γενική τους δισκογραφία (μετρώντας τα live albums, ένα soundtrack, και μια συμμετοχή με κομμάτι σ’ ένα ακόμη soundtrack). Το πρόβλημα της κριτικής, έτσι, έγκειται στο γεγονός ότι οφείλει πρωτίστως να εξετάσει την κάθε δουλειά (στην προκειμένη περίπτωση το Unfold) μεμονωμένα, παραβλέποντας, σε πρώτο τουλάχιστον στάδιο, τον παράγοντα της ιστορικής συνέχειας της δημιουργικής διαδικασίας ∙ κι επίσης, να αποφανθεί, θετικά ή αρνητικά, επί της μεμονωμένης δουλειάς με τρόπο που να μην θέτει υπό συνολική αμφισβήτηση αυτή την ιστορική συνέχεια – ή το μέλλον της – και να μην καταφεύγει σε βολικές «νοσταλγίες», ειδικά εάν πρόκειται για συγκροτήματα με μεγάλη δισκογραφική παραγωγή.

Το Unfold αποτελείται από 4 κομμάτια που έχουν ως κοινό τους συνθετικό μοτίβο τον αυτοσχεδιασμό πάνω από ένα φαινομενικά στατικό οργανικό υπόβαθρο. Κυρίαρχο όργανα είναι το πιάνο και τα πλήκτρα, τα οποία αυτοσχεδιάζουν μελωδικά με φόντο τα μινιμαλιστικά τύμπανα και το ακόμη πιο μινιμαλιστικό μπάσο. Οι αλλαγές στον ήχο των πλήκτρων αντανακλούν την ατμόσφαιρα και τις διαθέσεις του κάθε κομματιού ∙ παραδείγματος χάριν, δύο από τα τέσσερα κομμάτια, τα rise και blue mountain, χρησιμοποιούν πιάνο, ενώ το δεύτερο κομμάτι, με τίτλο overhear, χρησιμοποιεί το Hammond, και ο ήχος ανακαλεί τα ‘60’s και τον ελεύθερο πειραματισμό της δεκαετίας εκείνης. Το τέταρτο και τελευταίο κομμάτι, το timepiece, χρησιμοποιεί ένα sample από ξυπνητήρι, που επανέρχεται σε τακτά διαστήματα κατά την ανάπτυξη της σύνθεσης.

Το αποτέλεσμα είναι άκρως ατμοσφαιρικό, έως και μυσταγωγικό, ή τελετουργικό: είναι σαν να αποτυπώνεται σε νότες η διαρκής κίνηση και αλλαγή σε ένα ακίνητο, ουσιαστικά αμετάβλητο τοπίο – ή ο αντίκτυπος της ανθρώπινης δραστηριότητας σ’ έναν προκαθορισμένο χρόνο, όπου όλα κινούνται την μία στιγμή και αποσυντίθενται την άλλη, χωρίς να ασκήσουν κάποια επίδραση, έως ότου όλα παύσουν ταυτόχρονα και αμετάκλητα (με το τέλος του κομματιού).

Απ’ αυτή την άποψη, το Unfold διέπεται από την μέχρι τώρα συνθετική φιλοσοφία των The Necks – άρα, μένει πιστό και εντάσσεται στην ευρύτερη ιστορία και συνέχεια του συγκροτήματος. Το πρόβλημα, όμως, είναι αλλού: όσο κι αν επαινέσεις τις αρετές του δίσκου, όσο κι αν κατανοήσεις τη λογική και την φιλοσοφία των συνθέσεων αλλά και της δουλειάς συνολικά, η μεγάλη διάρκεια των κομματιών λειτουργεί αρνητικά, και σε αποτρέπει απ’ το να τα βιώσεις, όπως τουλάχιστον είναι ο σκοπός τους. Το rise, το πρώτο κομμάτι του Unfold, έχει διάρκεια δεκαπέντε λεπτών – και είναι το μικρότερο κομμάτι του δίσκου. Η κούραση είναι αναπόφευκτη ∙ εάν τα κομμάτια είχαν τη μισή διάρκεια, ο δίσκος συνολικά θα απογειωνόταν. Ίσως τα κομμάτια να λειτουργούν καλύτερα σε ζωντανό περιβάλλον – έχω ακούσει ότι οι The Necks σύντομα θα επισκεφτούν την Ελλάδα, οπότε όσ@ τους δουν, θα μπορούν να κρίνουν για του λόγου το αληθές. Όσον αφορά το στουντιακό αντικείμενο, το Unfold είναι μια δουλειά που η φιλοσοφία και η συνέχεια της μάλλον λειτουργούν αρνητικά στο καθαρά πρακτικό σκέλος του εγχειρήματος, ή τουλάχιστον, λειτουργούν αρνητικά από ένα σημείο και μετά.

 

ΑΤΜ