Το ποια νέα μουσική ακούγαμε πριν είκοσι χρόνια πηγάζει από το ερώτημα του ποιοι ήμασταν τότε, πως ζούσαμε, πως ερωτευόμασταν και πόσο μας βοήθησε το τότε στο να γίνουμε αυτό που είμαστε τώρα. Στο ερώτημα αυτό έρχεται να απαντήσει το συγκεκριμένο αφιέρωμα δισκογραφικής ανασκόπησης του 2003, αλλά και επιπλέον να το ξεπεράσει ανακαλύπτοντας ορισμένα άλμπουμ  που είτε δεν είχαν ακουστεί καθόλου τότε, είτε είχαν προσπεραστεί βιαστικά. Σε αυτά, λοιπόν, τα δέκα άλμπουμ που ακολουθούν ο χρόνος στάθηκε πολύτιμος τους φίλος. Τα φυγάδευσε από το πέρασμα των εποχών και των μοδών κρατώντας τα αναλλοίωτα ως έργα και ατόφια ως αξίες.

 Πριν περάσουμε στις συγκεκριμένες μουσικές προτάσεις, ας θυμηθούμε την χρονιά αυτή και την εποχή που πρέσβευε. Μιλάμε για την εποχή των cd, του myspace, των mp3, δηλαδή της κραταιάς ύπαρξης μιας οσονούπω καταρρέουσας μουσικής βιομηχανίας και μιας πρωτόλειας αλλά ήδη δυναμικής διαδικτυακής επαφής των μουσικόφιλων και των σχημάτων, πριν το καθολικό ξεγύμνωμα των καλλιτεχνών μπρος στην θυσιαστική εικονομαχία του insta. Σε αυτό το κλίμα πολλά μεγάλα ονόματα (βλ. Massive Attack, Radiohead, Tricky, Deftones κ.α.) εξέφρασαν μια δισκογραφική αμηχανία, μόδες όπως τα τότε κυρίαρχα minimal και emo θα αφανιζόντουσαν σε λίγα χρόνια και αυτό που απεικονιζόταν στην εποχή ήταν μια απουσία διεκδίκησης σε σχέση με τα κατορθώματα προηγούμενων δεκαετιών.

Μη ξεχνάμε, όμως, ότι όπως θα διαπιστώσετε στη συνέχεια βγήκαν αρκετά πανέμορφα άλμπουμ όπως κι ένας αξιοθαύμαστος αριθμός ντεμπούτων (βλ. Grails, Tim Hecker, The Marked Men, Esmerine, Ben Frost, Cursed, Dj Olive, Paint It Black, Nadja, Pelican μεταξύ άλλων). Επίσης υπήρξαν κυκλοφορίες που έδωσαν το στίγμα αυτού που θα ακολουθούσε μουσικά (βλ. darkjazz, ambient, πειραματικό black metal κ.α.). Τέλος, στην άποψη που λέει ότι στα zeros δεν εμφανίστηκε κανένα μουσικό κίνημα, η απάντηση αποτελείται από δύο λέξεις… post rock. Ένα είδος στο οποίο οι βάσεις είχαν μπει τα προηγούμενα χρόνια με τα πλοκάμια του να έχουν επεκταθεί σε όλη τη γη επηρεάζοντας μουσικά και άλλα είδη. Το 2003, λοιπόν, ήταν γεμάτο από τα συγκεκριμένα ακούσματα και αυτό φαίνεται και στο χώρο που καταλαμβάνει στις επόμενες παραγράφους, αν και αναμφίβολα αρκετοί δίσκοι του σχετικά βραχύβιου αυτού ήχου ακούγονται σήμερα υπερτιμημένοι. Εδώ, όμως, βρισκόμαστε για να ξεχωρίσουμε και να σημειώσουμε αυτά τα άλμπουμ της συγκεκριμένης χρονιάς, ανεξαρτήτως ήχου ή ταμπέλας, που διατηρούν την αξία τους στο διαρκές τώρα και πιθανόν και στο ουτοπικό μετά. Μέρος πρώτο λοιπόν…

Broadcast – Haha Sound (Warp)

Υπάρχει μια συγκίνηση που μας χτυπά κατευθείαν όταν ακούμε τραγούδια μιας φωνής που έχει φύγει, ιδίως όταν αυτή έζησε λίγα χρόνια κοντά μας. Η Trish Keenan των Broadcast είχε πλησιάσει για τα καλά τις καρδιές όσων της ανοίχτηκαν που αυτό το κοντά που περιγράφηκε πριν φαντάζει πιο έντονο στην μεταφορική του έννοια, παρά στην κυριολεκτική. Ο δεύτερος, ειδικά, δίσκος της μπάντας προσδίδει κάτι το μαγικό στην έννοια του κλασσικού, καθώς προσφέρει απλόχερα μια συνοδεία ποικίλων μελωδιών που θα ζουν για πάντα συνδυάζοντας το ρετρό με το φουτουριστικό. Τραγούδια που αρνούνται να γεράσουν, εμπεριέχουν μια πανέμορφη παιδικότητα και συνεχώς εμπλουτίζονται ως εμπειρία με την πάροδο του χρόνου!

Jakob – Cale Drew (Midium Records)

Αυτό που κάνει το δεύτερο άλμπουμ της Νεοζηλανδέζικης αυτής μπάντας ένα μοναδικό κομψοτέχνημα είναι η καθαρότητα του. Εννιά απαστράπτουσα κομμάτια όπου επιτυγχάνεται αριστουργηματικά η σύνθεση του λυρικού κιθαριστικού ήχου με τις ατμόσφαιρες της άμπιεντ, το κλάμα της χαράς με το γέλιο της λύπης, της απόλαυσης της έντασης με τον πόνο της ηρεμίας. Μπορεί πολλά να έχουν αλλάξει στη μουσική τις τελευταίες δύο δεκαετίες και το άλμπουμ αυτό να μην ακούγεται τόσο φρέσκο ή πρωτοποριακό όσο τότε που βγήκε. Εντούτοις ακούγεται σήμερα πιο όμορφο από ποτέ σχηματίζοντας μια κρυψώνα θαλπωρής κόντρα στο πανίσχυρο αλλά τελικά όχι αήττητο πέρασμα του χρόνου!

Ricardo Villalobos – Alcachofa (Playhouse)

Τι εστί μίνιμαλ στη χορευτική μουσική; Εδώ στη μορφή ενός άλμπουμ υπάρχει η απάντηση, δηλαδή, εκεί που νομίζεις ότι δεν γίνονται και πολλά, ακούς συνεχώς λεπτομέρειες που σου ιντριγκάρουν τον εγκέφαλο. Το φοβερό βέβαια στο ντεμπούτο του Ricardo είναι ότι και σήμερα ακούγεται σαν κάτι που έρχεται από το μέλλον με όλα αυτά τα ηχητικά σήματα που αναδύονται πάνω σε ρυθμούς. Σε καλούν σε κίνηση και σε προσκαλούν να σταματήσεις ό,τι κάνεις και να σκεφτείς πάνω σε αυτή την άγνωστη μα και μαγική γλώσσα που σου μιλάνε.

Supersilent – 6 (Rune Grammofon)

Υπάρχει μια δυσκολία στο να περιγραφεί αυτό που συμβαίνει στο συγκεκριμένο δίσκο των Supersilent. Σίγουρα οι αυτοσχεδιασμοί του νορβηγικού αυτού τρίο δίνουν ένα σαφή τόνο, μόνο που οι ήχοι και οι ιδέες τους απλώνονται σε ένα χώρο που ξεπερνά τις krautrock-avant garde επιρροές και φτάνουν στα πεδία του διαχρονικού και πρωτοποριακού ακούσματος που θα ονομαζόταν dark jazz. Κάθε σύνθεση και μια έκπληξη ορίζοντας το τι σημαίνει γεμάτο και περιπετειώδες άκουσμα!

From Ashes Rise – Nightmares (Jade Tree/Havoc)

Δίσκος σταθμός στην diy σκηνή καθώς ήταν η στιγμή που οι From Ashes Rise κυκλοφόρησαν στην ανεξάρτητη (δηλ. μη diy) Jade Tree το κύκνειο άσμα τους βρίσκοντας μια ευρεία αποδοχή. Δικαίως, καθώς κάνοντας άλματα στο θέμα της παραγωγής απογείωσαν την συνθετική τους ικανότητα καθώς και τον όγκο του ήχου τους. Η δύναμη των κομματιών εδώ είναι τέτοια που η ακρόαση αποτελεί ένα συγκρουσιακό βίωμα με το μέσα και το έξω μας. Όσον αφορά την εφιαλτική αισθητική και τους θεοσκότεινους-πολιτικούς στίχους του άλμπουμ, παραμένουν πιο επίκαιροι από ποτέ και δυστυχώς θα συνεχίζουν να είναι για πολύ καιρό ακόμη!   

Μπάμπης Κολτράνης