Για να βρεις τις ρίζες χρειάζεται να σκάψεις βαθιά. Η ανακάλυψη τους πολλές φορές κρύβει εκπλήξεις, μιας και φανερώνεται ένα άγνωστο παρελθόν, που ούτε διδάσκεται, ούτε μεταφέρεται με κάποιο τρόπο στο τώρα. Αυτό ακριβώς συμβαίνει όταν έρχεσαι σε επαφή με το πλούσιο έργο του Ξενάκη. Σε περιβάλλει μια άγνωστη δύναμη και μια απορία του
πως είναι δυνατόν να έχει κυκλοφορήσει τόσο ρηξικέλευθη μουσική τόσο παλιά! Οι ρίζες, όμως, δεν είναι μόνο για να ανακαλύπτονται, αλλά κυρίως για να τρέφουν τα δέντρα που στηρίζουν. Με αυτό τον τρόπο, ακούγοντας το Electro-Acoustic Music, το οποίο συγκεντρώνει τις πρώτες συνθέσεις του, αντιλαμβάνεσαι ότι πολλά ακούσματα, που θεωρούσες πρωτοπόρα, σήμερα πατάνε, αν δεν το αντιγράφουν κιόλας, σε ένα υλικό που βγήκε πριν 5-6 δεκαετίες! Δεν χρειάζεται να αναλύσουμε τεχνικά αυτό που κρύβουν οι
τέσσερις συνθέσεις του δίσκου, που έχει επανακυκλοφορήσει σε διάφορες
μορφές. Εκείνο που έχει αξία είναι να εστιάσουμε στην τόλμη και το ανοικτό μυαλό του συνθέτη, που ενώ φαντάζει να μη λύνει μαθηματικά τα μουσικά ερωτήματα που θέτει, εντούτοις η δύναμη και το συναίσθημα του υλικού δίνει τις δικές του απαντήσεις.

Σε αυτό το σημείο είναι που σκέφτεσαι πόσα ονόματα έχουν επηρεαστεί από το συγκεκριμένο έργο του Ξενάκη. Για παράδειγμα, μπορεί να μην υπάρχει καμία αναφορά από τη μεριά των Einsturzende Neuabuten στο συγκεκριμένο συνθέτη, αλλά είναι δύσκολο να ακούσεις το δεύτερο τους άλμπουμ, πιο avant garde και λιγότερο post punk από το ντεμπούτο τους, και να μη σκεφτείς πως, πέραν του γεγονότος ότι και τα δύο ονόματα
έφτιαχναν τα δικά τους μουσικά μέσα με σίδερα και άλλα υλικά, το σημαντικότερο ήταν η ταύτιση της αισθητικής και του ηχοχρώματος της μουσικής τους. Αυτή η αποδόμηση «αρχιτεκτονικής»-industrial υφής μπορεί να μη συναντάται στην περίπτωση του ντεμπούτου των Cluster, αλλά σε αυτό ο ήχος και η όλη προσέγγιση στην ανάδειξη της δυναμικής των ήχων θυμίζει σε μεγάλο βαθμό το προαναφερθέν υλικό, ταυτόχρονα το σχέδιο στο εξώφυλλο θα μπορούσε άνετα να ανήκει στα σχεδιαγράμματα του Ξενάκη! Κάπως έτσι οι αποστάσεις των δεκαετιών μηδενίζονται και η μουσική και ό,τι εκείνη κουβαλά μέσα της μένουν ατόφια!

Einsturzende Neubauten – Zeichnungen den Patienten O.T. (listen)

Cluster – Self-titled

Μπάμπης Κολτράνης