Οι The Smiths είναι το συγκρότημα με τον καλύτερο μέσο όρο δυνατών τραγουδιών ανά δίσκο/κυκλοφορία. Δεν πρόκειται για καμία παρορμητική στατιστική αναφορά, αλλά για μια απλή διαπίστωση μετά την μελέτη της σύντομης αλλά τόσο πλούσιας δισκογραφίας τους. Προς τιμή τους, το υλικό τους είναι που κρατά αυτό το φως που δεν σβήνει ποτέ και όχι κάποιο θλιβερό reunion από το οποίο είναι σίγουρο πως θα αποκόμιζαν πολλά χρήματα. Το υλικό, το οποίο αν και απηχεί τις σκέψεις τεσσάρων νέων από το Μάντσεστερ στις αρχές του ’80, ακούγεται ακόμη και σήμερα φρεσκότατο και επίκαιρο. Μπορεί ο κιθαρίστας Johnny Marr να ήταν αυτός που έγραφε όλη την μουσική, αλλά αυτός που της έδινε πνοή ήταν ο Morrissey. Πλέον, έπειτα και την επιτυχημένη προσωπική του πορεία που ακολούθησε μετά την διάλυση του σχήματος το ’87, έχουμε μάθει οτιδήποτε χρήσιμο ή άχρηστο για τη ζωή του, αλλά το γεγονός ότι σχεδίαζε ο ίδιος τα εξώφυλλα των δίσκων της μπάντας είναι σχεδόν άγνωστο.

Για να μην πιάσουμε όλα τα εξώφυλλα της δισκογραφίας τους και χαωθούμε ας επικεντρωθούμε στα τέσσερα κανονικά τους album. Σε αυτά βλέπουμε μια συγκεκριμένη δίχρωμη αισθητική όπου υπάρχουν εικόνες από τα 60’s. Περίοδος όπου ο Moz περνούσε τα παιδικά του χρόνια και ταυτόχρονα γέμιζε το μυαλό του με ερεθίσματα που θα καθόριζαν την μετέπειτα στιχουργία του. Προφανώς υπάρχει εδώ μια αδήλωτη ομοφυλοφιλική διάσταση στην επιμονή στα ανδρικά μόνο σώματα, αν και αυτό δεν καθορίζει ολικά την αισθητική της εικόνας.

Στο ντεμπούτο τους λόγου χάρη, του 1984, έχουμε μια φωτογραφία του ηθοποιού Joe Dallesandro από την ταινία του Andy Warhol του ’68, Flesh. Από την άλλη το Meat Is Murder, που κυκλοφόρησε μετά από ένα χρόνο, έχει το πιο πολιτικοποιημένο τους εξώφυλλο με την εικόνα ενός Αμερικάνου στρατιώτη στον πόλεμο του Βιετνάμ. Παρμένη από το ντοκιμαντέρ του Emile D’ Antonio, πάλι το ’68, με τίτλο In The Year Of The Pig, προφανώς δεν μπορούσε να μπει απείραχτη με το σύνθημα “Make War Not Love” πάνω στο κράνος του φαντάρου, οπότε η μπάντα έβαλε στη θέση του μοτό το “Meat Is Murder”. Εξάλλου πρόκειται για τον πιο πολιτικό δίσκο του σχήματος με τα μισά τραγούδια να απομακρύνονται από την προσωπική ενδοσκόπηση και να αφορούν πολιτικο-κοινωνικά ζητήματα, όπως η ενδοοικογενειακή βία, ο συντηρητισμός του σχολείου, η εκμετάλλευση των ζώων κλπ.

Στο magnus opus τους, The Queen Is Dead, του ’86 έχουμε τον Alain Delon ξαπλωμένο από τη noir ταινία L ‘ Insoumnis του Alain Cavalier.Το ερώτημα βέβαια, αν είναι νεκρός ή απλά κοιμισμένος στο καρέ αυτό, παραμένει αδιευκρίνιστο. Η απάντηση ίσως μπορεί να δοθεί κατά έναν περίεργο τρόπο στο εξώφυλλο του τελευταίου τους δίσκου Strangeways, Here We Come. Σε αυτό ναι μεν υπάρχει το πρόσωπο του ηθοποιού Richard Davalos από την ταινία East Of Eden, αλλά αν μεγενθύναμε το πλάνο θα βλέπαμε πως κοιτάζει με αυτό το μειλίχιο βλέμμα τον συμπρωταγωνιστή του Alain Delon! Για άλλη μια φορά η εικόνα ταιριάζει απόλυτα με το περιεχόμενο του δίσκου, όπου ο κυνισμός υπάρχει ξεκάθαρος σε κομμάτια όπως τα “Girlfriend In A Coma”, “Unhappy Birthday”, “Death Of A Disco Dancer” κ.α.

Για την ιστορία, ο Moz ήθελε αρχικά τον Harvey Keitel από φωτό του της ταινίας του Martin Scorcese, I Call First, αλλά ο ηθοποιός δεν συμφώνησε. Μετά από χρόνια έκανε πίσω και έδωσε την άδεια, ώστε ο Morrissey να την χρησιμοποιήσει σε ένα T-shirt που πουλούσε στην περιοδεία του το 1991. Όσο για τον ίδιο τον τίτλο, ο όρος Strangeways αναφέρεται στο επίσημο όνομα, τότε, των φυλακών του Μάντσεστερ! Μπορεί να μην κατέληξαν εκεί, αλλά ο αντίλαλος του καλέσματός τους ηχεί ακόμα στεντόρειος.

Μπάμπης Κολτράνης