Αν εξαιρέσουμε σπάνιες περιπτώσεις μουσικών σχημάτων από διάφορους χώρους, ήταν μόνο στο punk και στη μετεξέλιξη του, το hardcore, όπου παρατηρήθηκε μια άνθιση ερωτημάτων σχετικά με το πώς, γιατί και τι κάνουν όσοι/ες ασχολούνται με τη μουσική. Αν και υπάρχει μια νοητή γραμμή που συνδέει τη συνειδητοποίηση που έφεραν groups όπως οι Dead Kennedys, τη σαφήνεια του πολιτικού λόγου που άπλωσαν σχήματα όπως οι Crass και την προσγειωμένη ενασχόληση με τα κοινά που εφάρμοσαν συγκροτήματα όπως οι Fugazi, τίποτα δεν φανερώνει μια ιστορία με συνέχεια.

Ρεύματα, κινήματα, τοπικές σκηνές κ.α. έθεσαν προβληματισμούς σχετικά με τη βία, την οικονομία, το έμφυλο ζήτημα, τη στέγαση, τον πόλεμο κλπ. Κοινό χαρακτηριστικό των περισσοτέρων ήταν η βραχύβια τους διάρκεια, καθώς όσο έντονη έκαναν τη θορυβώδη και νεανική τους παρουσία, άλλο τόσο γρήγορα εξαφανίζονταν από το προσκήνιο. Ακόμη παραμένουν δομές όπως χώροι, δισκογραφικές diy εταιρίες και καταλήψεις, αλλά, είτε έχουν ενσωματωθεί σε ό,τι πολεμούσαν, με τον σκληρό ήχο να είναι πλέον πλήρως ενσωματωμένος στο θέαμα, είτε παραμένουν στο περιθώριο, είτε στην καλύτερη των περιπτώσεων έχουν απεκδυθεί εκείνα τα χαρακτηριστικά που τους έντυναν με την ταυτότητα του punk περιορίζοντας τους στα στενά όριά του.

Δεν είναι η βαριά κληρονομία που ρίχνει τη σκιά της στα σύγχρονα συγκροτήματα, καθώς και σήμερα βγαίνουν μπάντες  που με τη γραφή τους έχουν να πουν πολλά για τις εποχές που ζούμε. Για παράδειγμα, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι, όπως ο κόσμος που δεν άκουγε τον συγκεκριμένο ήχο, παρακολουθούσε τις συναυλίες των Dead Kennedys, έτσι και σήμερα οι Propagandhi προσελκύουν άτομα με ευρύτερους προβληματισμούς χωρίς αναγκαστικά να αυοπροσδιορίζονται από τη μουσική που ακούνε. Τι συμβαίνει όμως και, ενώ είναι μεγάλος ο αριθμός εκείνων των σχημάτων που μουσικά-εκτελεστικά διαθέτουν ένα μεγάλο κράμα ικανοτήτων, ειδικά αν ρίξουμε μια ματιά και στις ντόπιες μπάντες, τα παραδείγματα που ξεχωρίζουν για τις ιδέες που συγκροτούν και διασπείρουν με το έργο τους είναι εξαιρετικά λιγοστά;

Αποφεύγοντας να μπούμε σε ένα παιχνίδι ονομάτων ας διαχωρίσουμε αρχικά την έννοια της στράτευσης με αυτήν της πολιτικοποίησης. Για παράδειγμα το να τραγουδάς για επανάσταση, ενώ την ίδια στιγμή είσαι υπό την καθοδήγηση των πολυεθνικών που διαχειρίζονται πολλές όψεις της καθημερινότητας με ληστρικό τρόπο, δεν είναι μόνο άτοπο αλλά και παραπλανητικό. Η ίδια ιστορία από την άλλη πλευρά δείχνει πως όταν η πολιτική έφτανε με όρους μη θεαματικούς να αγγίζει την μουσική, τότε την επηρέαζε και ως προς την μορφή της αλλά και ως προς την συνειδητοποίηση των συμμετεχόντων.

Ερχόμενοι στο παρόν, ένα από τα πλέον πολιτικοποιημένα ρεύματα του hardcore ήχου, το crust, αποτέλεσε πόλο έλξης και επιρροής μεγάλου φάσματος της μουσικής του επιθετικού ήχου. Βέβαια, καθώς και αυτό στέρεψε και έπαψε πλέον να εξελίσσεται πολιτικά και μουσικά αποτέλεσε άλλη μια παρένθεση με αρχή και τέλος, όπου με βάση αυτής ακολουθούνται  πρότυπα και πεπατημένες.

Ίσως το κλειδί να βρίσκεται στον αναστοχασμό και στην εξέλιξη των ιδεών, με τους προβληματισμούς να μην κρύβονται κάτω από το χαλί και τον σκληρό ήχο να χρησιμεύει ως μέσο μεταφοράς περιεχομένων και όχι ως τρόπο θαψίματος αυτών. Το να κλειστεί ένα συγκρότημα στο καβούκι του ή σε κατατεθειμένους τρόπους έκφρασης, αποτελεί τον γρηγορότερο τρόπο αργού θανάτου με τις κραυγές και τα ντεσιμπέλ να σκάνε χωρίς νόημα θυμίζοντας επιθανάτιους ρόγχους. Μόνο όταν κάτι, στην προκείμενη περίπτωση η μουσική, ανανεώνεται και δέχεται επιρροές από άλλους χώρους σκέψης ανακτά τη σημασία του. Είναι η στιγμή που κάθε στίχος αποκτά την βαρύτητα του, κάθε χτύπημα ανατροφοδοτεί την ένταση των εννοιών και όλα μοιάζουν να αλληλοσυμπληρώνονται και να αποκτούν νόημα.

Ασχέτως αν ένα σχήμα κρατήσει σε βάθος χρόνου, είναι το έργο του που του χαρίζει την σημαντικότητά του και, όταν πρόκειται για το punk και τα παράγωγά του, σαφώς και η πολιτικότητα που περικλείεται δίνει μορφή και ανάσα στο έργο. Όχι ως μια στείρα συνθηματολογία, αλλά σαν κάτι στην ουσία έξω και απέναντι από τις αόρατες μηχανές του θεάματος και της πανταχού παρούσας βιομηχανίας του.

Μπάμπης Κολτράνης