Ο Karlheinz Stockhausen γεννήθηκε το 1928 στην Κολωνία της Γερμανίας. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες του 20ου αιώνα και αποτέλεσε μεγάλη επιρροή για μουσικούς όπως οι Gyorgy Ligeti, Pink Floyd, Kraftwerk, Brian Eno, Frank Zappa κ.α. O πειραματισμός του στην ηλεκτρονική μουσική, οι πρωτοποριακές τεχνικές και οι αντιφατικές συνθέσεις του διαμόρφωσαν την εικόνα ενός μοναδικού και συνάμα ιδιόμορφου καλλιτέχνη. Ο αφαιρετικός διάλογος των μουσικών στοιχείων στα έργα του κρατά σε απόσταση το κλασικό, το μπαρόκ και το ρομαντικό στυλ σε σημείο όπου η γλώσσα του είναι σαν να αρθρώνει λέξεις «κινέζικες» για τ’ αυτιά σου. Ένα παράδειγμα της χαρακτηριστικά ελεύθερης φόρμας του είναι η σύνθεση “Piano piece XI” (1956), η οποία αποτελείται από 19 μέρη σε μία μόνο σελίδα. Ο ερμηνευτής μπορεί να ξεκινήσει τυχαία από οποιοδήποτε μέρος του έργου θα πιάσει το μάτι του, δίνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο ένα διαφορετικό αποτέλεσμα σε κάθε εκτέλεσή του.

Το έργο του, Helicopters string quartet (1992-95) (το κουαρτέτο απαρτίζεται από δύο βιολιά, βιόλα και τσέλο), προϋποθέτει 4 ελικόπτερα που ίπτανται και 4 τεχνικούς ενώ η διάρκειά του είναι 32 λεπτά. Σε κάθε ελικόπτερο αντιστοιχούν τρία μικρόφωνα: το πρώτο τοποθετείται στη γέφυρα του μουσικού οργάνου, το δεύτερο κοντά στους έλικες και το τρίτο μπροστά στο στόμα του μουσικού. Εδώ δένονται τα ηλεκτρονικά στοιχεία με τα ορχηστρικά αποδεικνύοντας τη θεωρία του Stockhausen, πως κάθε ήχος μπορεί να είναι μουσική.

Οι ιδιόρρυθμες τεχνικές αυτής της σύνθεσης καθιστούν δύσκολη την εκτέλεσή της, καθώς η απομόνωση των μουσικών αποκλείει την επικοινωνία τους. Η επικοινωνία κρίνεται σημαντική για τον συγχρονισμό τους, ο οποίος γίνεται μονάχα μέσω των ακουστικών τους, ενώ παράλληλα ο θόρυβος και η ένταση του περιβάλλοντος του ελικοπτέρου επηρεάζουν την ικανότητα του εκάστοτε μουσικού. Αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αστάθεια -εξαιτίας των κραδασμών- στην εκτέλεση, προσθέτοντας ένα ιδιαίτερο ηχόχρωμα. Το έργο Helicopters string quartet  θεωρείται η επιτομή της δημιουργικότητας και του οράματος του Stockhausen.

Dddb Sol