Dashiell Hammett – Ο Κόκκινος Θερισμός

Το είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας στα μέρη μας για πολλά χρόνια ήταν άκρως υποτιμημένο και παρεξηγημένο. Πλέον, έχουμε περάσει στο άλλο άκρο της ευρείας αποδοχής, σε σημείο να ξεπέφτει σε άλλον ένα τρόπο προσπέρασης καλογραμμένων, ή μη, φύλλων. Μεταξύ αυτών των δυο σημείων ίσως βρίσκεται ο λόγος που αξίζει να ασχοληθεί κάποι@ με ιστορίες που ενέχουν δράση, γρήγορες εγκεφαλικές στροφές και κοφτή γραφή. Ο Dashiell Hammet κατόρθωσε με άνεση να ενοποιήσει όλα τα παραπάνω στο έργο του, συν το σημαντικότερο στοιχείο που άλλαξε ριζικά το συγκεκριμένο είδος. Αυτό ήταν η σαφέστατη κοινωνικοπολιτική θέση και η πλοκή που παραπέμπει αδυσώπητα στις σκοτεινές πτυχές της πραγματικότητας. Δεν είναι τυχαίο πως γράφοντας το το 1929, βρέθηκε την εποχή του Μακαρθισμού να διώκεται και να φυλακίζεται, παρ’ όλη την επιτυχία των βιβλίων του μέσω και της μεταφοράς τους στον κινηματογράφο. Αυτό και μόνο το συγκεκριμένο βιβλίο, το πρώτο του, είναι ο λόγος.

Για πρώτη φορά άκουσα να αποκαλούν την Πέρσονβιλ Πόιζονβιλ από έναν κοκκινομάλλη σκέτη λέρα ονόματι Χίκι Ντιούι…Είχε μεγάλο και ιδιόμορφο πρόβλημα με το ρο κι έτσι δεν έδωσα σημασία στην αλλαγή του ονόματος της πόλης. Αργότερα άκουσα κι άλλους που δεν είχαν κανέναν τέτοιο πρόβλημα να κάνουν το ίδιο. Και πάλι το μυαλό μου πήγε σε εκείνο το παράλογο χιούμορ του υποκόσμου, όμως μερικά χρόνια αργότερα επισκέφθηκα ο ίδιος την Πέρσονβιλ και κατάλαβα.

Με αυτά τα λόγια ξεκινά η ιστορία και η αντιστοιχία Πέρσονβιλ=άτομο-πόλη και Πόιζονβιλ=δηλητήριο-πόλη αποτελεί ένα αίνιγμα που παραμένει κεντρικό μέχρι τέλους. Μια φαινομενικά τυπική πλοκή με έναν «ψυχρό» ιδιωτικό αστυνομικό να επισκέπτεται μια μικρή βιομηχανική πόλη για να διαλευκάνει μια υπόθεση, αποκτά στην πορεία έναν χαρακτήρα εντελώς διαφορετικό από αυτόν που ξεκίνησε. Η διαφθορά, τα υπόγεια νήματα και τα σαθρά θεμέλια μιας ολόκληρης πόλης που σαπίζει έρχονται στο στόχαστρο ενός πρωταγωνιστή που προσπαθεί να συνδυάσει την λογική με το ένστικτο. Όλα αυτά τελικά θα μπορούσαν να έχουν ως τόπο οποιοδήποτε μέρος, οποιαδήποτε εποχή και αυτό είναι που κάνει αυτό το βιβλίο κάτι παραπάνω από μια ιστορία δράσης.

Έχουν δοθεί αμέτρητες ερμηνείες ως προς το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου, από τον πρόλογο της έκδοσης της Σύγχρονης Εποχής των εκδόσεων του ΚΚΕ που με ξύλινο, αλλά πειστικό τρόπο αναφέρεται στην πολιτικότητα του έργου, μέχρι τα στοιχεία  επιστημονικής φαντασίας που έχουν επισημανθεί από διάφορους. Πέρα από όλα αυτά, ο Κόκκινος Θερισμός αποτελεί την απαρχή από όπου ξεκίνησε η διαλεκτική των μέχρι τότε «απομονωμένων» συγγραφέων βιβλίων δράσης με τον σκληρό κοινωνικό τους περίγυρο  Η συγκεκριμένη σχολή έδωσε και δίνει ακόμα αριστουργηματικά δείγματα γραφής και το γεγονός πως ιστορικά ανθίζει πιο έντονα όταν οι συνθήκες που το περιβάλλουν γίνονται πιο βίαιες και συγκρουσιακές, αποκτά την ιδιαίτερη σημασία του. Όπως και τότε στην Αμερική του μεσοπολέμου, έτσι και τώρα.

 

Μπάμπης Κολτράνης

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.