«Ο πόλεμος συνεχίζεται με αμείωτη ένταση». Θα μπορούσε να έχει βγει από τίτλους ειδήσεων αναφορικά με θερμά μέτωπα σε χώρες όπως η Συρία ή άλλα άγνωστα σε μας μέρη-πληγές του τρίτου κόσμου. Εδώ όμως αναφερόμαστε στην απλωμένη σε όλη την υφήλιο μάχη για τον έλεγχο της μεταφοράς και ανταλλαγής δεδομένων στο διαδίκτυο. Ας δούμε λοιπόν τα νέα επεισόδια μιας σειράς που, όπως αποδεικνύεται κάθε μέρα, όχι μόνο αναδιαμορφώνουν τις συνθήκες «επιβίωσης» στο διαδίκτυο, αλλά αγγίζουν και άλλες πτυχές της ζωής μας.

Σαν κινήσεις μιας τέλειας μηχανής, ένας σχεδιαζόμενος νόμος ή η εφαρμογή μιας σκληρής κατασταλτικής πολιτικής δεν αφορά μόνο την επικράτεια που καλύπτει αλλά επιπλέον κάθε χώρο όπου ισχύουν περίπου οι ίδιοι κανόνες και πρωταγωνιστούν παρόμοιοι «παίκτες». Οι εταιρίες, ο καταποντισμός των κερδών τους, ο κόσμος που ουσιαστικά «παρανομεί» αντιγράφοντας συλλήβδην αρχεία˙ όλα αυτά αποτελούν πτυχές ενός συνολικού ζητήματος που απαιτείται από τα «πάνω» να διευθετηθεί άμεσα.

Προφανώς κάποια στιγμή θα φτάναμε στο σημείο να ελεγχθούν σε μεγαλύτερο βαθμό μηχανές αναζήτησης όπως η πανίσχυρη Google, η οποία, παρεμπιπτόντως, δεν εμφανίζει πλέον δικτυακούς τόπους όπου προσφέρονται «παράνομα» παντός είδους αρχεία. Επίσης κάποια στιγμή θα εμφανιζόντουσαν μεγαλόσχημες φιγούρες της βιομηχανίας του θεάματος να παραδέχονται πως δεν έχουν πείσει το φιλοθεάμον κοινό να μην κατεβάζει ταινίες παράνομα με αποτέλεσμα τεράστιοι αριθμοί χρηστών του Internet να μην έχουν καταθέσει, ως όφειλαν, τον οβολό τους. Ακολούθως φαντάζει ευνόητη η δημιουργία ενός θεσμού που συγκροτείται από τις μεγαλύτερες εταιρίες στον χώρο, από δικαστικούς, από συλλόγους γονέων και κηδεμόνων κ.α. με το όνομα M.P.A.A. (Motion Pictures Association of America) επιβάλλοντας ένα σύστημα βαθμολόγησης σε ταινίες, προστατεύοντας τα περιβόητα πνευματικά δικαιώματα των παραγωγών και ξεκινώντας ένα κυνήγι ενάντια σε ό,τι προσβάλλει τα συμφέροντα της βιομηχανίας.

Αυτό όμως που επιμελώς κρύβεται πίσω από τα κροκοδείλια δάκρυα πάμπλουτων μελών του συγκεκριμένου χώρου είναι η προσπάθεια όχι μόνο να πατάξουν κάθε παράνομη πράξη αλλάζοντας το νομοθετικό πλαίσιο, αλλά κυρίως να λογοκρίνουν το υλικό προς κυκλοφορία. Για παράδειγμα, ήδη έχουν εμφανιστεί φωνές όπως των δημιουργών του South Park και της σκηνοθέτιδας Heather Ferreira, οι οποίες κατακρίνουν τον οργανισμό M.P.A.A. κάνοντας λόγο για εξυπηρέτηση των πολυεθνικών εναντίον των ανεξάρτητων παραγωγών και λογοκρισία ενάντια σε ό,τι δεν υπηρετεί το μοντέλο του λευκού, ετεροφυλόφιλου πολίτη.

Δεν είναι όμως μια διαμάχη μεγάλων με μικρών, όπου τα βέλη εξακοντίζονται εκατέρωθεν. Από υπερσυντηρητικές παραινέσεις στην αμερικάνικη κυβέρνηση για την αναποφασιστικότητα της απέναντι στην ψήφιση του SOPA/PIPA, σε εθνικιστικά λογύδρια που αναφέρονται στους ξένους αντιγραφείς που ζημιώνουν με τις πράξεις τους τα 2,2 εκατομμύρια Αμερικανών που εργάζονται στον χώρο του θεάματος, μέχρι τα συγχαρητήρια στις αστυνομικές και δικαστικές αρχές που επιβάλλουν εξοντωτικές ποινές «εκεί που πρέπει», οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες εμφανίζονται δυναμικά στο προσκήνιο.

Ακόμη όμως και με βάση τις αμέτρητες υποθέσεις που εκκρεμούν δικαστικά, αποδεικνύεται ότι η έννοια της προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων, ως τελευταίο ανάχωμα της «προοδευτικής» πλευράς του συστήματος, υφίσταται, αν και με υποτυπώδεις όρους. Βέβαια όλα τίθενται υπό αναίρεση, διαβάζοντας για συλλήψεις που έχουν γίνει μέσω αποκάλυψης των διευθύνσεων ΙΡ των χρηστών ή το κλείσιμο σχετικών sites, με νεκρό πλέον το Megaupload, το Gaytorrent.ru κ.α., όπου το μόνο στοιχείο καταδίωξης ήταν προσωπικά email αλληλοϋποστήριξης.

Μεγάλα λοιπόν αντιγραφικά sites κλείνουν, αλλά ακόμη κάποιες άκρες μένουν, ώστε ένας επίμονος «κλέφτης» να βρίσκει τις ταινίες ή τις μουσικές που θέλει να κατεβάσει χωρίς αντίτιμο. Σίγουρα όχι σε τέτοιο βαθμό όσο πριν λίγους μήνες, αλλά πάντως ακόμη ο κλοιός δεν έχει στενέψει ολοκληρωτικά. Το αύριο όμως φαντάζει δυσοίωνο παίρνοντας για παράδειγμα την πιο επιμελή πλέον παρακράτηση προσωπικών δεδομένων από την Google και το Facebook για χάρη του ελέγχου του Internet. Ως ένας άλλος πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία, κάθε στοιχείο που βρίσκεται στον υπολογιστή μας μπορεί να κρύβει κάτι ύποπτο και επιλήψιμο. Η Αγία Κατανάλωση μοιάζει όλο και περισσότερο με την Αγία Ασφάλεια και οι συνέπειες αφορούν τους πάντες.

Στην Ευρώπη, ήδη όπως είχαμε αναφέρει στο προηγούμενο άρθρο μας (http://wp.me/p29Nvg-28), προωθήθηκε ένας νόμος παρεμφερής με τον αμερικάνικο S.O.P.A./P.I.P.A., περιμένοντας την ψήφιση του στην Ευρωβουλή. Ακολουθεί ένα κατατοπιστικό βίντεο με ελληνικούς υπότιτλους για το τι ακριβώς σημαίνει το νομοσχέδιο A.C.T.A., το οποίο αν και δεν ψηφίστηκε σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη λόγω των κατά τόπο μαζικών διαδηλώσεων εναντίον του, στο Ελλαδιστάν πέρασε κανονικά.

Πρόσφατα στη Γερμανία είχαμε αρκετές συλλήψεις ατόμων που αντέγραφαν μαζικά ταινίες από torrents και το γαϊτανάκι των διώξεων ενάντια στους παρανομούντες καλά κρατεί. Απόδειξη πως η βιομηχανία σε συνεργασία με τις αρχές κινείται πλέον ενεργητικότερα για την προστασία των συμφερόντων της. Όπως μάλιστα δείχνει το βίντεο, πέρα από την εγκαθίδρυση ενός κλίματος νομιμοφροσύνης, η εμπέδωση του ολοκληρωτικού ελέγχου αποσκοπεί να εξαπλωθεί και σε τομείς όπου κυριολεκτικά θα διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές. Για παράδειγμα, οι μεγάλες εταιρίες φαρμάκων προστατεύοντας περισσότερο τα πατενταρισμένα φάρμακα τους και σπάζοντας το παραεμπόριο των αντιγραμμένων φαρμάκων τους που πωλούνται φτηνότερα σε υπανάπτυκτα κράτη, βάζουν σε κίνδυνο ζωές ανθρώπων που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν τα φάρμακα στην πρωτότυπή τους μορφή. Η έννοια λοιπόν της μαύρης αγοράς διευρύνεται τόσο που αγγίζει κάθε πτυχή της καθημερινότητας μας εδώ όπως και παντού.

Συμπεραίνουμε λοιπόν πως οι μέρες της αφθονίας «δωρεάν» αρχείων ίσως είναι μετρημένες, αλλά ακόμα έχουμε την δυνατότητα να γελάμε σαρκαστικά με έννοιες όπως «πνευματικά δικαιώματα» και «ιδιοκτησία ενός έργου» την εποχή της γενικευμένης κλοπής και απαξίωσης της έννοιας του copyright και της ιδεολογίας που αντιπροσωπεύει. Στο διαδικτυακό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, πέρα από τη νάρκωση που επιβάλλουν τα άπειρα pixel στις αισθήσεις μας, οι δυνατότητες για αυτομόρφωση και αντίσταση στα κατασταλτικά σχέδια των Αρχών και της βιομηχανίας του θεάματος παραμένουν ενεργές.

Όσον αφορά τις πιο συγκεκριμένες φωνές αντίστασης που έχουν αρθρωθεί στον διαδικτυακό χώρο, θα ασχοληθούμε στο επόμενο μας άρθρο ξεκινώντας από την εξέταση του φαινομένου των αμφίσημων Anonymous.

Μπάμπης Κολτράνης