Πριν λίγα χρόνια είχε ανοίξει ένας κύκλος συζητήσεων στην κοινότητα της ηλεκτρονικής μουσικής – χωρίς ανάλογη συνέχεια, δυστυχώς – σχετικά με τις αιτίες απουσίας των γυναικών-δημιουργών, dj και όχι μόνο. Φαινόταν οξύμωρο να υφίσταται μια τόσο τρανή έμφυλη διάκριση στους κόλπους ενός είδους που ήρθε σε σύγκρουση με τα κατεστημένα μουσικά ρεύματα, που μεγάλωσε σε εγκαταλελειμμένα ή κατειλημμένα κτίρια και απαιτούσε την ακύρωση κάθε προτύπου συμπεριφοράς, στυλ χορού, σεξουαλικότητας κλπ.

Για να είμαστε ακριβείς, ως προς τον κόσμο που ακούει ηλεκτρονική μουσική δεν φαίνεται να υπερτερεί σε ιδιαίτερο βαθμό συγκεκριμένο φύλο έναντι άλλου. Το μεγάλο χάσμα παρατηρείται στην πλευρά των παραγωγών και των dj. Εκεί δεσπόζει το προφίλ του κοντομάλλη με γυαλάκια αρσενικού που σκύβει επιμελώς μπροστά στο λάπτοπ του. Αν μάλιστα ανοίξουμε το πλάνο, θα δούμε στις πρώτες σειρές καλλίγραμμες κοπέλες να χορεύουν υπό την επήρεια των παντοδύναμων beat. Για να μην αναφέρουμε τα επί πληρωμή μοντέλα που συναντάμε σε ορισμένα μεγάλα μαγαζιά, τα οποία λικνίζονται σε περίοπτα σημεία.

Θα μπορούσε να ήταν μια «παραδοσιακή» εικόνα με τους άντρες να επιμελούνται της μουσικής παραγωγής και τις γυναίκες να είναι απλά ο παθητικός δέκτης τους. Κι όμως, βρισκόμαστε στον δυτικό κόσμο του 2012 και την ίδια στιγμή οι γυναίκες είναι αυτές που κρατάνε τα κλειδιά αρκετών δισκογραφικών εταιρειών, επιχειρήσεων και γραφείων management του χώρου. Κάτι λοιπόν δεν πήγε καλά στην πορεία.

Πρώτη διαπίστωση που μπορεί να γίνει περιδιαβαίνοντας στους χώρους της ηλεκτρονικής-χορευτικής μουσικής είναι ότι πλέον αυτή έχει ενσωματωθεί σε τέτοιο βαθμό στο μουσικό σύστημα/κύκλωμα, ώστε να παραμένουν αναλλοίωτα όλα τα ευρέως εδραιωμένα πρότυπα: superstars, τεράστια φεστιβάλ, τουριστικές ατραξιόν, τρελές αμοιβές σε djs κτλ. Επομένως φαίνεται λογικό ο καθωσπρεπισμός και οι κανόνες που διέπουν την βιομηχανία μιας πατριαρχικής κοινωνίας να ενσωματώνονται σχεδόν στο σύνολο τους και από τον χώρο της μουσικής αυτής.

Πέρα όμως από την γενική επίρριψη κατηγοριών, υπάρχουν πάντα και οι ευθύνες των ίδιων των εκπροσώπων του συγκεκριμένου μουσικού είδους. Για παράδειγμα, ενώ κατά καιρούς ανοίγονται ζητήματα περί εμπορευματοποίησης, ναρκωτικών κ.α., σπάνια θίγεται το θέμα των έμφυλων διαχωρισμών. Ας ξεκινήσει τουλάχιστον να τίθεται το ζήτημα γενικά και ας δίνεται βήμα, αλλά και χώρος, ώστε να μην αποτελούν οι γυναίκες μια μειοψηφία στο στερέωμα της ηλεκτρονικής μουσικής.

Λείπει προς το παρόν η προθυμία των ανδρών να παύσουν να περιφέρουν το πρότυπο του αρσενικού-μουσικού-πρωτοπόρου, με τις γυναίκες να αφήνονται να παλεύουν μόνες τους με άνισα μέσα για να κερδίσουν μια θέση πίσω από μίκτες, λάπτοπ ή μικρόφωνα. Το χειρότερο είναι πως ειδικά στον χώρο του djing έχουν εμφανιστεί μοντέλα και celebrities με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην θίγεται το πρότυπο της γυναίκας που οφείλει να σαγηνεύει τα πλήθη με το φαίνεσθαι, αλλά και να σταθεροποιείται η στερεοτυπική άποψη που θέλει τη γυναίκα να μην επιδεικνύει παρά μόνο το σώμα της και όχι κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια για να καταφέρει κάτι με μόνο στόχο τα αμιγώς εμπορικά οφέλη.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ευτυχώς και οι περιπτώσεις θηλυκών που έχουν εμφανιστεί κατά καιρούς βάζοντας την δικιά τους ιδιαίτερη μουσική σφραγίδα. Παλαιότερα η Miss Kittin και η Ellen Allien και σήμερα η Steffi, η Skirt, η Emika και η Kate Wax, ανάμεσα σε άλλες, έχουν προσφέρει κάτι το διαφορετικό στον χώρο. Ας εξετάσουμε λοιπόν τις δυο τελευταίες που μόλις αναφέραμε, με βάση και τις πρόσφατες μίνι κυκλοφορίες τους.

Kate Wax – Dust Collision Remixes (border community)

Η ελβετίδοθιβετιανή Kate κυκλοφόρησε το 2005 το ανορθόδοξο ντεμπούτο της το οποίο χαρακτηρίστηκε ακόμη και ως technofolk. Από τότε η εγκυμοσύνη της με όλα τα παρεπόμενα την έφεραν στο προσκήνιο πέρσι με νέο δίσκο, το Dust Collision, στην ανεξάρτητη εταιρία του James Holden, border community. Ο ίδιος ήταν αυτός που ανέλαβε την επιμέλεια και την μίξη του δίσκου με το αποτέλεσμα να τον δικαιώνει. Μια συλλογή τραγουδιών που έχουν ένα gothic μελωδικό πυρήνα, αλλά μεταδίδουν και μια έξω από τα συνηθισμένα χορευτική διάθεση.

Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το ep με τα remix πάνω στην ομώνυμη σύνθεση του δίσκου και όπως ήταν λογικό αναδεικνύονται τα πιο χορευτικά στοιχεία των συνθέσεων, χωρίς να παραλείπεται βεβαίως η παρουσία της φωνής της Kate και η σκοτεινότητα που η πρωτότυπη σύνθεση αποπνέει. Άγνωστο πότε θα έχουμε ξανά νέα της, αλλά σίγουρα έχουμε αρκετό υλικό για μελέτη.

Emika – Chemical Fever (ninja tune)

Η Emika είναι ένα πρόσωπο της dance electronica σκηνής που έχει παίξει το παιχνίδι της δημοσιότητας. Αγγλοτσέχα που διαμένει μόνιμα στο Βερολίνο ντεμπούταρε πέρσι επιτυχημένα με δίσκο στην πασίγνωστη ninja tune, συνεργάστηκε με γνωστότατους παραγωγούς και έβγαλε με την δουλειά της έναν dubstep techno ήχο που είναι κάργα στη μόδα.

Το νέο της ep έρχεται να αλλάξει λίγο τα δεδομένα μιας και εμπλουτίζεται ο ήχος της με περισσότερο βάθος. Πράγματι, εδώ δεν έχουμε μια επίπεδη ρυθμική άσκηση με την απλή συνοδεία γυναικείων φωνητικών. Έτσι, έχουμε το ολόφρεσκο, «υπόγειο» Chemical Fever, συν το επίσης νέο, αλλά σαφώς ηπιότερης έντασης “Save It”, που αναπτύσσονται στη ροή τους με εξαιρετικό τρόπο. Βοηθάνε βέβαια και οι remixers εδώ, ο Substance και ο Tommy Four Seven, που βγάζουν έναν έντονο dub-industrial-techno ήχο. Με την τρέχουσα κυκλοφορία ως άμεση απάντησή της, λίγους μήνες μετά την  έκδοση του προηγούμενου υλικού της, ίσως είναι ένα καλό σημάδι για το τι θα μας φέρει στη συνέχεια.

Μπάμπης Κολτράνης